Wi-Fi Scanner: เครื่องมือคู่ใจ Wi-Fi Engineer
Wi-Fi Scanner เป็นเครื่องมือที่คนที่ดูแลระบบ Wi-Fi ทุกคนควรจะมีติดเครื่องไว้ เราใช้งานได้สารพัดด้านทั้งด้าน design planning และ troubleshooting แต่มันก็มีข้อจำกัดอยู่ บทความนี้จะพามารู้จัก Wi-Fi Scanner กันครับ
หลักการทำงานของ Wi-Fi Scanner คือดักฟัง beacon ในแต่ละ channel แล้วแสดงผลออกมาเป็นตารางและ graph ที่บอกสถานะของสัญญาณ Wi-Fi ในอากาศแบบ real-time
Use Case: Wi-Fi Scanner บอกอะไรเราบ้าง
- AP ทุกตัวในพื้นที่ เราใช้เช็คได้ว่ามี AP ของเราตัวไหนที่ไม่ปล่อยสัญญาณในย่านที่ควรจะปล่อยไหม
- RSSI ของ BSSID แต่ละย่านความถี่ว่าแรงไปหรือเบาไปไหม
- Band, channel และ channel width เราเลือกใช้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมไหม หรือถ้าเราจะตั้ง AP ตัวใหม่ควรใช้ channel ไหน
- MBR ต่ำไปไหม หรือยังใช้ legacy data rate อยู่ไหม
- Amendment เช่น k/v/r เปิดครบไหม หรือมีตัวไหนไม่ควรเปิดไหม
- Security ของ SSID เช่น WPA2, WPA3 ถูกต้องไหม
- Channel Overlap กับ AP อื่น ๆ ควรต้องย้าย channel ไหม
- จำนวน client ที่เกาะ และ channel utilization (ถ้า AP ประกาศผ่าน BSS Load)
Wi-Fi Scanner ในตลาดมีให้เลือกเยอะ ส่วนใหญ่จะเป็น software-based run บน notebook และมือถือโดยใช้ Wi-Fi NIC ของเครื่องที่ลง ข้อดีคือเปิดใช้ได้ง่าย ไม่ต้องต่อพ่วงอุปกรณ์อื่น และที่สำคัญราคาถูกกว่าเครื่องมือทดสอบ Wi-Fi ชนิดอื่น ๆ บางตัวโหลดได้ฟรี แต่มาพร้อม full-feature อย่าง lswifi หรือ WinFi สำหรับ Windows
นอกจากสองตัวนั้น Scanner ตัวดัง ๆ ในตลาดก็จะมี WiFi Explorer Pro (Mac/Windows), inSSIDer (Windows), Kismet (Linux), WiFiMan, Aruba Utilities, Analiti (Android) แต่ผมเข้าใจว่า iPhone / iPad จะล็อคไม่อนุญาตให้ software ใช้เสาของเครื่องในการ scan ฉะนั้นต้องใช้พ่วงกับ hardware scanner อื่นอย่าง Sidekick 2 ผ่าน App Ekahau Analyzer for iOS
ส่วน Scanner บางตัวจะเป็น hardware handheld อย่าง NetAlly AirCheck G1/G2/G3, CyberScope หรือ EtherScope nXG ซึ่งเป็นเครื่องมือเฉพาะทาง ข้อดีคือสะดวก ไม่ต้องเปิดจาก laptop และทำได้มากกว่า scan Wi-Fi เช่นอ่าน spectrum และทำ frame capture ได้แต่ราคาจะค่อนข้างสูงถ้าเทียบกับ software scanner
Wi-Fi Scanner มีข้อจำกัดหลักคือรู้จักแต่สัญญาณ Wi-Fi ฉะนั้นมันจะไม่เห็น non-Wi-Fi interference (L1) ซึ่งกรณีนี้เราต้องใช้ Spectrum Analyzer แทน
อีกอย่างคือ Wi-Fi Scanner ไม่ใช่ Protocol Analyzer อย่าง Wireshark เราจะไม่เห็น frame ที่วิ่งอยู่ในอากาศ ฉะนั้นไม่สามารถทำ deep packet inspection หรือ real-time frame analysis ได้
และท้ายสุด Wi-Fi Scanner ไม่ใช่เครื่องมือในการทำ Wi-Fi heatmap กรณีนี้จะต้องใช้ tools เฉพาะทางอย่าง Ekahau Survey, Hamina Onsite หรือ AirMagnet แทน
ส่วนตัวผมใช้ WiFi Explorer Pro ซึ่งเป็นหนึ่งใน scanner ที่ดีที่สุดในตลาด แต่ก็แพงที่สุดในบรรดา software-based scanner เช่นกัน แต่ผมทำงานกับ Wi-Fi แทบทุกวัน ฉะนั้นการที่มี scanner ดี ๆ คู่ใจถือเป็นการลงทุนที่คุ้มค่ามาก